Fatmira NIKOLLI
Katër vite më parë, kur në krye të GKA erdhi Artan Shabani, premtoi kthimin në GKA të veprave të artit që ndër vite u ishin dhënë për ekspozim institucioneve, ministrive e më gjerë.
Veprat e kthyera gjatë muajve korrik dhe gusht 2017, Galeria Kombëtare i solli për publikun në një ekspozitë me vepra dhe autorë shqiptar nga fondi i saj. Ishin 45 piktura dhe 9 skulptura, të cilat kanë një histori të veçantë.
Me qëllim ekspozimin dhe kurimin e imazhit, këto vlera jetuan për shumë vite, (disa prej tyre nga viti 1981) në disa institucione të Shtetit shqiptar.
Dokumentacioni përkatës dhe afatet kohore nuk u respektuan, prandaj shumë prej këtyre veprave u braktisën për vite me radhë nëpër magazina, u dëmtuan dhe u lanë jashtë çdo standardi të ruajtjes dhe mirëmbajtjes, ndërsa shumë të tjera u zhdukën.
Ato janë punë të mbi 90 artistëve shqiptar si Vangjush Mio, Abdurrahim Buza, Zef Kolombi, Sadik Kaceli, Angjelin Dodmasej, Zef Shoshi, Guri Madhi, Danish Jukniu, Odise Paskali, Agim Zajmi, Qamil Grezda, Sali Shijaku, Ismail Lulani, Kel Kodheli, Skënder Kamberi, Petro Kokushta, Hasan Nallbani, Agim Faja, Bashkim Ahmeti, Mustafa Arapi, Besim Golemi, Nikolin Ivanaj, etj.
Në fillim të vitit 2014, Galeria Kombëtare e ktheu në prioritet kthimin e këtyre veprave në shtëpi. Përmes një procesi jo të lehtë, u arrit të kthehen 66 piktura dhe skulptura. Pothuajse të gjitha veprat që u kthyen në GKA kishin nevojë emergjente për restaurim, prandaj i’u nënshtruan menjëherë ndërhyrjeve konservuese nga laboratori i restaurimit dhe përmbushjes së standardeve për ekspozimin e tyre.
Mungesa prej vitesh në ekspozita dhe kthimi i tyre në identitet, bëri që të ekspozoheshin gjatë këtij sezoni veror, për publikun shqiptar dhe të huaj.
Ekspozita nuk u bazua në një koncept kuratorial, por vlera e tyre artistike kombëtare, kthimi në fondin e GKA, shpëtimi dhe restaurimi, merituan të shfaqen për të gjithë ata që e duan artin figurativ shqiptar.
